[ẢNH] Taliban sẽ áp dụng thể chế mới nào ở Afghanistan?

"Sẽ không có thể chế dân chủ nào cả vì nó không có bất kỳ nền tảng nào ở đất nước chúng tôi. Chúng tôi sẽ không thảo luận về loại thể chế chính trị sẽ áp dụng ở Afghanistan vì nó đã rõ ràng. Đó là luật Hồi giáo Sharia", phát ngôn viên Taliban Waheedullah Hashimi hôm 18/8 cho hay.

Theo ông Hashimi, đất nước có khả năng được điều hành bởi một hội đồng Taliban cầm quyền và thủ lĩnh tối cao Haibatullah Akhundzada dự kiến vẫn nắm quyền lãnh đạo chung, vai trò như tổng thống.

Cơ cấu quyền lực mà ông Hashimi vạch ra mang nét tương đồng với cách mà Taliban điều hành Afghanistan trong thời gian nắm quyền từ năm 1996 đến 2001.

Khi đó, thủ lĩnh tối cao Mullah Omar không lộ diện và để việc điều hành đất nước hàng ngày cho một hội đồng.

Được biết, các thủ lĩnh cao cấp của Taliban sẽ họp cuối tuần này để thảo luận và đề ra thể chế điều hành đất nước.

Ông Hashimi cho biết cũng yêu cầu các cựu phi công và binh sĩ từ các lực lượng vũ trang Afghanistan tái gia nhập hàng ngũ dưới thể chế mới do Taliban lãnh đạo.

Phát ngôn viên của Taliban cũng xoa dịu sự lo ngại về việc Taliban sẽ áp dụng các biện pháp hà khắc với phụ nữ nước này như trước đây.

Trong giai đoạn 5 năm cai trị (1996-2001), phụ nữ Afghanistan không được phép ra ngoài một mình, nếu muốn ra ngoài phải có một thành viên đàn ông trong gia đình hộ tống. Ngoài ra họ phải mặc trang phục che kín toàn thân.

Taliban lúc đó cũng cấm phụ nữ đi làm, các em gái không được phép tới trường, một số nơi tại Afghanistan, ngay cả quyền tự do kết hôn cũng không nằm trong tay phụ nữ hoặc gia đình của họ, mà nằm trong tay các lãnh đạo Taliban địa phương.

Nhằm trấn an, ông Hashimi cho biết: "Các học giả của chúng tôi sẽ quyết định liệu các bé gái có được phép đến trường. Họ sẽ quyết định phụ nữ có nên mặc hijab (khăn trùm đầu và ngực), burqa (loại trang phục che kín người, đầu tóc và mặt mũi), hay chỉ mạng che mặt và áo choàng abaya hay thứ gì đó. Hay họ có được phép đi làm hay không. Điều đó tùy thuộc vào các học giả".

Hiện tại các binh sĩ Taliban mang súng đi gõ cửa từng nhà và yêu cầu người dân tới làm việc. Nhiều nhân chứng cho biết các tay súng này cũng chất vấn họ về các mối liên hệ với Mỹ.

Wasima, 38 tuổi, cho biết, cô bị sốc khi 3 thành viên Taliban cầm súng đến gõ cửa nhà cô ở thành phố Herat, miền Tây Afghanistan vào sáng 18/8. Họ đã lấy thông tin chi tiết, hỏi về công việc và mức lương của cô tại một tổ chức viện trợ, đồng thời yêu cầu cô tiếp tục đi làm.

Hàng chục người từ thủ đô Kabul đến thành phố Lashkar Gah ở phía Nam và thành phố Mazar-i-Sharif ở phía Bắc Afghanistan đã nói với Reuters rằng. Có những cuộc ghé thăm không báo trước của Taliban trong suốt 24 giờ qua.

Một số người cho biết, dường như những chuyến thăm của binh lính Taliban không chỉ nhằm khuyến khích người dân quay trở lại làm việc, mà hành động này còn nhằm đe dọa để người dân sợ hãi và phục tùng chính quyền mới.

Người dân cho biết, tuyến đường dẫn đến sân bay quốc tế Hamid Karzai thường xuyên tắc nghẽn do nhiều người cố gắng chạy trốn khỏi đất nước trên các chuyến bay sơ tán.

Nhiều cơ sở kinh doanh ở thủ đô Kabul vẫn đóng cửa và nhiều khu vực lớn của thành phố cũng trở nên vắng vẻ sau khi Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô hôm 15/8.

Tất cả các hình ảnh quảng cáo có sự xuất hiện của phụ nữ đều đã bị quét sơn.

Taliban phóng hỏa một công viên giải trí tại tỉnh Jowzjan với lý do bên trong công viên có những bức tượng trái với các tập tục Hồi giáo.

Trong cuộc họp báo chính thức đầu tiên sau khi chiếm được thủ đô Kabul hôm 17/8, Zabihullah Mujahid, đại diện của Taliban, từng cho biết, lực lượng này muốn có mối quan hệ tốt đẹp với các quốc gia khác để phục hồi kinh tế và thịnh vượng "để thoát khỏi cuộc khủng hoảng này”.

Tuy nhiên, nhiều người Afghanistan vẫn thận trọng trước những tuyên bố trên. Một số người khác còn lo ngại Taliban có thể nuốt lời, vì thực tế đã có những vụ bạo lực chết người diễn ra do binh lính Taliban tấn công dân thường.

Người dẫn chương trình Shabnam Dawran hôm 17/8 cho biết, cô đã bị Đài truyền hình nhà nước Afghanistan dưới sự ra lệnh của Taliban đuổi việc.

“Họ nói với tôi rằng chế độ đã thay đổi. Tôi không được phép làm việc nữa, hãy về nhà đi”, công Wasima cho biết, đồng thời lo sợ cơ hội dành cho phụ nữ sẽ giảm đi khi Taliban lên nắm quyền, ngay cả khi họ đang thúc giục cô trở lại làm việc.