[ẢNH] Quân đội Guinea đảo chính, bắt giữ tổng thống và giải tán chính phủ

"Sau khi bắt tổng thống, chúng tôi quyết định giải tán chính phủ", Đại tá Mamadi Doumbouya, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm trong quân đội Guinea, đứng bên cạnh những binh sĩ vũ trang tuyên bố trên truyền hình quốc gia hôm 5/9.

Đại tá Doumbouya cũng thêm rằng quân đội áp đặt lệnh giới nghiêm toàn quốc và đóng cửa biên giới quốc gia "cho tới khi có thêm thông báo".

Sau khi chiếm đài truyền hình quốc gia, lực lượng của Đại tá Doumbouya cam kết sẽ khôi phục nền dân chủ và tự gọi mình là Ủy ban Tập hợp và Phát triển Quốc gia. Tuy nhiên, ông Doumbouya không cho biết, Tổng thống Alpha Conde hiện đang ở đâu.

Chính phủ của Tổng thống Conde cũng ra tuyên bố cho rằng một cuộc tấn công nhằm vào phủ tổng thống do lực lượng đặc nhiệm thực hiện đã bị "đẩy lùi". Tuy nhiên, tuyên bố này gây hoài nghi, do Conde, 83 tuổi, không xuất hiện trên truyền hình hay đài phát thanh sau thông báo đảo chính của quân đội.

Đại tá Doumbouya cho biết ông hành động vì lợi ích quốc gia và của hơn 12,7 triệu dân Guinea, đồng thời cáo buộc Tổng thống Conde đã không nỗ lực cải thiện nền kinh tế và dân chủ đất nước sau 72 năm giành độc lập từ Pháp.

"Nếu nhìn vào tình trạng đường sá, bệnh viện, các bạn sẽ nhận ra rằng sau 72 năm, đã đến lúc thức tỉnh. Chúng ta phải thức tỉnh", Đại tá Doumbouya nói.

Mức độ tín nhiệm của Tổng thống Conde gần đây lao dốc sau khi ông tìm cách tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba, tuyên bố giới hạn hai nhiệm kỳ không áp dụng với mình.

Ông Conde tuyên bố đắc cử tổng thống vào ngày 7/11/2020, bất chấp đối thủ chính của ông là Cellou Dalein Diallo cùng những chính trị gia đối lập khác gọi cuộc bầu cử là "giả mạo".

Chính những mập mờ trong bầu cử, sự cố chấp nắm quyền lực của Tổng thống Conde và nền kinh tế tiếp tục bi đát đã khiến Guinea luôn tiềm ẩn những bất ổn.

Người dân ở quận Kaloum của thủ đô Conakry cho biết họ, nghe thấy tiếng súng lớn và nhiều binh sĩ xuất hiện trên đường phố, yêu cầu họ trở về ở yên trong nhà.

Một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên hiện công tác tại thủ đô Conakry cho hay, tình trạng bất ổn bắt đầu nổ ra sau khi đại tá Doumbouya bị sa thải, khiến các thành viên của lực lượng đặc nhiệm nổi dậy và chiếm dinh tổng thống.

Guinea, một trong những nước nghèo nhất thế giới dù sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ, lâu nay bị bủa vây bởi bất ổn chính trị.

Tổng thống Conde, 83 tuổi, từng thoát chết trong một vụ ám sát hồi năm 2011. Ông chiến thắng nhiệm kỳ thứ ba chỉ sau khi thông qua một điều khoản mới trong hiến pháp vào tháng 3/2020 cho phép ông vượt qua giới hạn hai nhiệm kỳ của đất nước.

Hàng chục người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình phản đối Tổng thống Conde, chủ yếu là từ các cuộc đụng độ với lực lượng an ninh. Hàng trăm người cũng bị bắt.

Trong tuyên bố trên truyền hình nhà nước, phe đảo chính cho biết sẽ triệu họp các bộ trưởng nội các của Tổng thống Conde, cùng các quan chức hàng đầu khác vào lúc 11h (18h giờ Việt Nam) ngày 6/9 tại thủ đô Conakry.

Tuyên bố nêu rõ "bất kỳ ai không tham dự sẽ bị coi là nổi loạn chống CNRD," ám chỉ tên mà lực lượng này lựa chọn là Ủy ban phát triển và tập hợp quốc gia (CNRD).