[ẢNH] Ông Trump lý giải việc quân đội Afghanistan thua thảm trước Taliban

Việc quân đội Afghanistan được đầu tư tới 83 tỉ USD và quân số lên tới 300.000 tan rã nhanh chóng khiến cho ngay cả Mỹ và phiến quân Taliban đều bất ngờ. Nhiều lý giải đã được đưa ra cho việc sụp đổ quá nhanh này. Ngay cả cựu Tổng thống Trump cũng đưa ra nhận định của mình.

"Tôi biết họ sẽ không chiến đấu. Tôi từng nói, 'Sao họ phải chiến đấu?', 'Lý do gì lính Afghanistan chiến đấu chống Taliban?'. Và tôi nhận được rất nhiều thông tin xấu từ nhiều người khác nhau", cựu tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời phỏng vấn Fox News hôm 17/8.

Không ai, ngay cả những người bi quan nhất lại có thể nghĩ rằng toàn bộ quân đội Afghanistan đã sụp đổ một cách quá nhanh như vậy. Mỹ dự đoán Taliban chiếm Kabul cần phải tới 90 ngày, tuy nhiên họ lại chưa cần tới 1 tuần để làm điều đó.

"Thực tế là họ thuộc số những binh sĩ được trả lương cao nhất thế giới. Họ chiến đấu vì tiền, bởi một khi chúng ta dừng lại và rời đi, họ cũng ngừng chiến đấu. Thực tế là đất nước chúng ta đang chi quá nhiều cho binh lính Afghanistan", ông Trump nói thêm.

Được biết, ngân sách Mỹ đã duyệt chi để tài trợ cho Afghanistan trong giai đoạn 2021-2022 lên tới 4 tỉ USD. Công việc giải ngân đang tiếp tục thì chính quyền Kabul sụp đổ trước Taliban.

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên từ khi Taliban tiếp quản Kabul, ông Trump cho rằng tình trạng hỗn loạn ở Afghanistan hiện nay là nỗi bẽ bàng tồi tệ nhất trong lịch sử Mỹ,

Tuy vậy ông Trump lại lên tiếng bảo vệ thỏa thuận hòa bình mà chính quyền ông ký với Taliban tại Doha (Hình ảnh Phó Thủ lĩnh Taliban Mullah Baradar và cựu Ngoại trường Mỹ Mike Pompeo vào tháng 3/2020 tại Doha, Qatar).

"Đó là điều tuyệt vời mà chúng tôi đã làm được, nhưng không ai xử lý việc rút quân tệ hại hơn Joe Biden. Tôi tin rằng đây là nỗi hổ thẹn lớn nhất trong lịch sử đất nước chúng ta", ông Trump phát biểu (Hình ảnh ông Trump khi thăm bất ngờ binh sĩ Mỹ tại Afghanistan năm 2019).

Ông Trump cho rằng lực lượng Taliban có nhiều "lính thiện chiến" và tuyên bố ông có mối quan hệ tốt với lực lượng này hơn với Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, người đã tháo chạy khỏi đất nước ngay khi Taliban áp sát cửa ngõ Kabul.

"Thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ đặt nhiều niềm tin vào Ghani", cựu Tổng thống Trump cho biết.

"Tôi đã nói điều đó công khai và rõ ràng. Tôi nghĩ ông ta là kẻ lừa đảo. Tôi chưa bao giờ thích Ghani và tôi nghĩ việc ông ta ôm tiền rời đất nước có thể là câu chuyện có thật", ông Trump nói. (Hình ảnh Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani lên máy bay rời đất nước khi Taliban bắt đầu tiến vào Kabul)

Dù ông Ghani lên tiếng cho rằng việc ông lựa chọn rời đi là điều khó khăn và cũng tránh gây đổ máu cho thủ đô Kabul. Tuy vậy nhiều ý kiến cho rằng, ông Ghani rời đi với các ô tô chở đầy tiền là kẻ hèn nhát và lừa dối.

Cựu Tổng thống Trump cho rằng, tình hình hiện tại ở Afghanistan "tồi tệ hơn nhiều lần" so với cuộc khủng hoảng con tin Iran cách đây hơn 40 năm.

"Tôi đã thấy chiếc vận tải cơ khổng lồ C-17 với những người đu bám một bên và cố bay khỏi Afghanistan vì sợ hãi, và họ bị thổi bay khỏi máy bay ở độ cao hơn 600 m. Không ai từng thấy điều gì như thế. Đây là khoảng thời gian nhục nhã nhất mà tôi từng thấy", ông Trump nói.

Nhìn lại hai thập kỷ tham chiến của Mỹ ở Afghanistan, ông Trump cho rằng chiến dịch can thiệp quân sự vào Afghanistan tháng 10/2001 là "quyết định tồi tệ nhất từng được đưa ra", ông cho rằng Mỹ chỉ nên đáp trả vụ tấn công 11/9 bằng các cuộc không kích thay vì đổ quân vào đây.

Trong khi đó, Lầu Năm Góc dù đã chuẩn bị cả kịch bản Taliban giành lợi thế sau khi Mỹ rút quân, nhưng họ lại không ngờ với tốc độ sụp đổ của quân đội Afghanistan quá nhanh đến thế.

"Chúng tôi chắc chắn đã lên kế hoạch cho khả năng Taliban giành lợi thế đáng kể trên khắp đất nước. Một trong những điều chúng tôi không ngờ và không thể ngờ là mức độ tan rã của lực lượng Afghanistan, đôi khi họ đầu hàng mà không chiến đấu", phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby nói trong cuộc họp báo hôm 17/8.

Ông Kirby từ chối tiết lộ liệu Bộ Quốc phòng Mỹ có báo cáo cho Tổng thống Joe Biden về khả năng Taliban giành thắng lợi chớp nhoáng tại Afghanistan hay không.

Quan chức Lầu Năm Góc cũng khẳng định quân đội Mỹ đã dự đoán khả năng cần tăng cường lực lượng gấp đến sân bay Kabul, giúp họ nhanh chóng triển khai hàng nghìn lính đến Afghanistan trong thời gian ngắn để đảm bảo an ninh cho quá trình di tản hàng nghìn người.

"Tôi nghĩ rất khó để dự đoán được những hình ảnh đang xảy ra ở Kabul. Chỉ với vài nghìn lính ở sân bay Kabul, liệu chúng tôi có thể dự đoán được từng kịch bản, cũng như từng vụ xâm nhập hàng rào sân bay hay không? Các bạn biết chắc rằng mọi thứ sẽ luôn thay đổi", phát ngôn viên Lầu Năm Góc nói thêm.

Đại tướng Frank McKenzie, Tư lệnh Bộ chỉ huy Trung tâm Mỹ đã đến Sân bay Quốc tế Hamid Karzai ở thủ đô Kabul vào ngày 17/8 để kiểm tra và chỉ huy việc sơ tán khỏi Afghanistan.

Hiện Mỹ đã di tản được hàng ngàn người Afghanistan ra khỏi Kabul, tuy vậy số người cân được di tản còn quá lớn, một số thành viên NATO đang tích cực cùng Mỹ để di chuyển công dân nước ngoài và cộng sự người Afghanistan ra khỏi Kabul.

Kể từ khi mở chiến dịch quân sự tại Afghanistan năm 2001, Mỹ đầu tư gần 83 tỷ USD để huấn luyện và trang bị cho các lực lượng an ninh nước này.

Tuy nhiên, khi các lực lượng do Mỹ dẫn đầu rút khỏi Afghanistan, Taliban đánh chiếm lãnh thổ nhanh như vũ bão, trong khi quân chính phủ kháng cự yếu ớt, nhiều đơn vị chóng vánh buông súng đầu hàng.

Cuối cùng đội quân hơn 300.000 người này lại sụp đổ chỉ trong vài tuần, dù có ưu thế về kinh nghiệm, quân số, kinh phí và trang bị so với đối phương.

Taliban tiến vào Kabul mà không gặp sự kháng cự nào từ lực lượng chính phủ tối 15/8 và nắm quyền lực tại Afghanistan.

Giới chuyên gia nhận định vấn đề của quân chính phủ Afghanistan không nằm ở hoạt động huấn luyện hay cung cấp khí tài, mà nằm ở tình trạng quản lý yếu kém cấp địa phương, nạn tham nhũng.

Ngay cả số quân thực tế cũng không lên tới 300.000 theo báo cáo, một số sĩ quan cố tình khai gian "đội quân ma" để có thể tham nhũng tiền lương binh sĩ. Mặt khác nhiều sĩ quan chỉ huy đã đầu hàng Taliban hoặc nhanh chân tháo chạy khiến cho tinh thần binh sĩ không còn sức chiến đấu.

Rất nhiều binh sĩ thuộc Lực lượng Đặc nhiệm của Afghanistan muốn chiến đấu, tuy nhiên chỉ huy của họ lại ra lệnh đầu hàng, thậm chí còn tước khí giới để họ không thể chiến đấu trước Taliban. Tất cả những lý do trên đã khiến cho một đội quân dù được đánh giá áp đảo về quân số và khí tài nhưng kết quả lại thua thảm trước Taliban.