[ẢNH] NATO đổ lỗi cho Nga về việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở

Hiệp ước Bầu trời mở được ký kết năm 1992 và có hiệu lực từ năm 2002, cho phép những nước tham gia thực hiện các chuyến bay trinh sát không vũ trang để thu thập dữ liệu về lực lượng vũ trang và các hoạt động quân sự khác.

Ý tưởng của những người đặt nền móng cho hiệp ước này là khi các quốc gia càng giảm bớt nghi ngờ về nhau thì nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang sẽ càng ít.

Khoảng 1.500 chuyến bay đã được thực hiện trong khuôn khổ hiệp ước, các nước tham gia đồng ý cho phép thực hiện chuyến bay giám sát trên toàn bộ lãnh thổ, nhưng một số khu vực tại Nga vẫn bị hạn chế cho đến thời điểm hiện tại.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg sau cuộc họp khẩn cấp với đại diện các quốc gia thành viên của Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương đã nói rằng việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở có liên quan đến lệnh cấm của Nga.

Cụ thể, Nga đã hạn chế các chuyến bay gần Kaliningrad và biên giới Gruzia, và nếu Moskva không thực hiện các bước đi để hủy bỏ hạn chế đối với những chuyến bay ở Baltic và Biển Đen, thỏa thuận sẽ chính thức bị phá vỡ.

NATO kêu gọi Nga quay trở lại thực hiện đầy đủ Hiệp ước Bầu trời mở, vì điều này có thể ngăn cản Mỹ rút khỏi nó, Tổng thư ký của liên minh NATO - ông Jens Stoltenberg đã cho biết vào ngày 22/5.

"Trong nhiều năm, Nga đã thực hiện hạn chế đối với các chuyến bay không tương thích với thỏa thuận, bao gồm vùng cấm tại khu vực Kaliningrad cũng như gần biên giới của họ với Gruzia", ông Stoltenberg nói.

"Mỹ nói rằng họ có thể đình chỉ việc rút khỏi hiệp ước nếu Nga trở lại thực hiện đầy đủ", ông Stoltenberg nhấn mạnh, lưu ý rằng các nước NATO bắt đầu đàm phán với Moskva để đạt được điều này.

"Bởi vì Mỹ sẽ rút khỏi hiệp ước chỉ 6 tháng sau đó, liên minh có thể sử dụng khoảng thời gian này để gây áp lực với Nga", tờ báo Deutsche Welle của Đức trích dẫn thông tin từ Tổng thư ký NATO.

Nga vẫn chưa đáp trả việc Mỹ rút khỏi hiệp ước, rõ ràng họ đang tìm cách phát triển các biện pháp thích hợp, tuy nhiên dự kiến Nga cũng sẽ đưa ra các hạn chế đối với Mỹ và các quốc gia thuộc NATO.

Theo các nhà phân tích quân sự và chính trị quốc tế, những hành động của Mỹ như rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở cũng như hủy bỏ Hiệp ước INF trước đó chỉ là một nỗ lực khác để chống lại Nga.

"Theo cách tương tự, Mỹ đã hành động như đã từng làm với Hiệp ước INF, họ rút đi nhưng cho phép đối tác của mình kiềm chế Nga rời khỏi nó. Bây giờ tình hình đang lặp lại với Hiệp ước Bầu trời mở, tuy nhiên Mỹ sẽ vẫn nhận dữ liệu trực tiếp".

"Các đối tác của họ trong NATO sẽ dễ dàng chuyển những thông tin liên quan đến Washington, trong khi Nga sẽ không có khả năng kiểm soát lãnh thổ Mỹ bằng cách nào đó", chuyên gia quân sự Nga bình luận.

Nhà Trắng đã lập luận rằng trong bối cảnh hiện tại, các hình ảnh thu thập được trong những chuyến bay như vậy hoàn toàn có thể lấy được nhanh chóng với chi phí thấp hơn nhờ vào mạng lưới vệ tinh của Mỹ, do vậy duy trì Hiệp ước Bầu trời mở là không cần thiết.