[ẢNH] Iraq ‘lách luật’ trừng phạt của Mỹ, mua hệ thống tên lửa S-300 ‘ruột’ S-400 từ Nga?

Baghdad tuyên bố họ muốn mua hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300 từ Nga. Theo người đứng đầu Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Iraq - ông Mohammad Rida al-Haydar, các cuộc đàm phán với phía Nga đang được tiến hành.

"Phái đoàn quân sự cấp cao Iraq do Tư lệnh lực lượng phòng không dẫn đầu đã đến thăm Nga, đàm phán hợp đồng mua hệ thống S-300 Favorit", ông al-Haydar cho biết.

Vị chính trị gia lưu ý rằng Iraq và Nga có nhiều kinh nghiệm hợp tác quân sự, trong đó có hợp đồng cung cấp lữ đoàn xe tăng chiến đấu chủ lực T-90S còn hiệu lực.

Bên cạnh đó trong trang bị của Quân đội Iraq ngày nay còn có những tổ hợp tên lửa - pháo phòng không tầm thấp Pantsir-S1, vũ khí nói trên được xem như "cận vệ" của các hệ thống S-300/400 chuyên đánh tầm xa.

"Lực lượng vũ trang của chúng tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng vũ khí do Nga chế tạo, đặc biệt là thiết giáp, xe tăng, tên lửa phòng không và máy bay chiến đấu", ông al-Haydar nhấn mạnh.

Có một chi tiết cần phải nhắc tới đó là cách đây ít lâu đã rộ lên thông tin Iraq muốn mua tên lửa phòng không tầm xa do Nga sản xuất, nhưng họ muốn sở hữu những hệ thống S-400 Triumf tối tân chứ không phải S-300 Favorit cũ hơn.

Vấn đề tiếp theo và đồng thời cũng là yếu tố gây băn khoăn nhiều nhất khi Nga hiện đã dừng sản xuất S-300 để tập trung chế tạo S-400, do vậy nếu Iraq muốn nhận được các tổ hợp Favorit thì họ sẽ phải mua hàng đã qua sử dụng.

Quyết định trên của chính quyền Baghdad có thể xuất phát từ những lo ngại về việc Mỹ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt theo Đạo luật CAATSA, trong đó nhấn mạnh vào hệ thống phòng không S-400.

Ngoài việc mua S-300 để "lách luật", giới chuyên gia không loại trừ khả năng đây chỉ là biện pháp ngụy trang của Iraq, khi tổ hợp Favorit mà họ tiếp nhận sẽ có các thành phần của Triumf và tính năng chung của cả hệ thống sẽ không có nhiều khác biệt.

Tính đến thời điểm này chưa có thông tin chính thức về giá trị hợp đồng, nhưng theo ước tính thì chính quyền Iraq có thể phải bỏ ra cả tỷ USD để sở hữu thứ vũ khí giúp họ kiểm soát toàn bộ bầu trời.

Bài học nhãn tiền với Iraq là trước đó Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố kế hoạch mua hệ thống phòng không S-400 Triumf thứ hai. Đáp lại, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã đe dọa trừng phạt Ankara bằng các biện pháp mới.

"Chúng tôi đã thể hiện rất rõ ràng khi thông qua Đạo luật CAATSA (Chống lại đối thủ của Mỹ thông qua biện pháp trừng phạt), những lệnh trừng phạt sẽ được áp dụng đối với bất kỳ tổ chức nào có hoạt động kinh doanh lớn với quân đội hoặc cơ quan tình báo Nga".

Về phần mình, Moskva khẳng định Đạo luật CAATSA của Mỹ là biện pháp cạnh tranh thiếu công bằng, khi Washington lo ngại sẽ mất thị phần trước những loại vũ khí tối tân của Nga.

Thực tế cũng cho thấy vì lo ngại biện pháp trừng phạt của Mỹ mà nhiều khách hàng lớn của vũ khí Nga đã phải hủy hợp đồng vào phút chót, hoặc chậm trễ trong việc "chốt" thương vụ.