Tác phẩm đoạt giải Nhất “Những bàn tay làm ra ánh sáng” đang có những tranh cãi về bản quyền
Không đem ảnh dự thi nên ông Ngụy Hoàng Sơn rất bất ngờ khi thấy báo đài đưa tin tác phẩm của mình đoạt giải nhất cuộc thi “Ảnh đẹp và chưa đẹp trong cuộc sống thường nhật” nhưng tên tác giả lại là… người khác. Không tin vào mắt mình, ông Hoàng Sơn đã tìm lại đĩa CD cũ lưu trữ file ảnh ông chụp và đem đối chiếu, so sánh với tác phẩm đoạt giải thì thấy giống nhau đến từng chi tiết nhỏ nhất. Ông kết luận: “Ảnh của tôi đã bị người ta ăn cắp và đem dự thi, rồi đoạt giải”. Hơn thế, đưa lên phần mềm xử lý ảnh photoshop để lấy thông tin về ngày giờ bức ảnh được chụp, loại máy ảnh đã chụp tác phẩm đó cùng một vài dữ liệu khác, ông Sơn không thấy ngạc nhiên khi bức ảnh đoạt giải do tác giả Nguyễn Tất Lộc chụp được sao chép lại từ một bức ảnh khác nhờ vào công nghệ của máy HP Scanjet 4800.
Trong khi đó, bức ảnh do ông chụp tại công trường thủy điện Đại Ninh (Bình Thuận) vào tháng 10-2007 lại cho kết quả rất rõ ràng từ tên file NHS 2146 (Ngụy Hoàng Sơn) và chụp bởi máy ảnh Nikon D2Xs.
Ông Hoàng Sơn còn kể rất rành rọt về hoàn cảnh chụp bức ảnh là tại một gian máy kín, chật chội, ánh sáng đèn chỉ đủ cho công nhân làm việc nên ông đã sử dụng đèn flash để tăng hiệu quả cho tác phẩm. Cùng đi với ông tới công trình thủy điện Đại Ninh lấy tư liệu còn có NSNA Khắc Hường, Viết Bình và không hề có sự góp mặt của tác giả Nguyễn Tất Lộc. Tác phẩm “Những bàn tay làm ra ánh sáng” do ông Hoàng Sơn chụp chưa từng một lần tham gia thi ảnh báo chí và nghệ thuật nhưng từng phóng to để trưng bày tại các gian hàng của Tổng công ty Lắp máy LILAMA và được đăng tải trên trang web của LILAMA. Vậy nên, khả năng bị đánh cắp và xảy ra tranh chấp bản quyền rất dễ xảy ra.
Trong khi đó, tác giả Nguyễn Tất Lộc khi được hỏi về file gốc của bức ảnh cho biết “đã đánh mất” và không quên giải thích thêm “Tôi có 50 năm đi công trường, chụp rất nhiều các công trình thủy điện trên toàn quốc từ Yaly, Sesan, Đại Ninh…nhưng do nhà chật chội nên công tác lưu trữ ảnh rất kém. Đến nay, tôi chỉ giữ được vài ba file ảnh về các công trình thủy điện nhưng rất tiếc, bức ảnh “Những bàn tay làm ra ánh sáng” đã không còn lưu file gốc”. Điều khó hiểu nhất với tác giả Tất Lộc là trong khi ông Ngụy Hoàng Sơn khẳng định chắc như đinh đóng cột “Tôi có đầy đủ bằng chứng để chứng minh tấm ảnh đoạt giải nhất nói trên là ảnh do tôi chụp tại nhà máy thủy điện Đại Ninh vào hồi 15h ngày 14-10-2007” thì ông Tất Lộc lại cho đó là “một sự cố nhầm lẫn đáng tiếc”. Ông đã không nói được một cách rõ ràng hoàn cảnh chụp bức ảnh và khẳng định tác phẩm do chính bản thân mình chụp. Tuy vậy, trước thông tin có khiếu nại liên quan đến tác phẩm đoạt giải của mình, tác giả Tất Lộc cũng không ngần ngại tiết lộ “Tôi vẫn ăn no ngủ say như không hề có chuyện này xảy ra” như một cách chứng minh cho sự bình thản của mình. Hiện nay, tác giả Tất Lộc chưa nhận được bất cứ yêu cầu nào từ phía ban tổ chức tới giải trình và ông đang chờ ngày đó đến càng sớm càng tốt.
Liên hệ với BTC cuộc thi “Ảnh đẹp và chưa đẹp trong cuộc sống thường nhật” trước những diễn biến tranh chấp bản quyền ảnh đoạt giải nhất, ông Trần Bá Dung, Chủ tịch CLB ảnh Báo chí-Hội Nhà báo Việt Nam cho biết “Chúng tôi đã chấp thuận đơn khiếu nại của ông Ngụy Hoàng Sơn. Tuy vậy, việc phân xử đúng sai, ai ăn cắp bản quyền ảnh của ai đến nay chưa có câu trả lời. Chúng tôi sẽ thành lập hội đồng thẩm định gồm nhiều nhà báo và các nhà nhiếp ảnh uy tín trong tuần tới và cùng ngồi lại với hai tác giả để giải quyết sự việc. Tác phẩm đoạt giải nhất của cuộc thi đang được trưng bày tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hà Nội sẽ vẫn được treo nhưng sẽ để “trắng” phần tên tác giả”.
