Nội dung vụ án
Theo điều tra ban đầu của công an và lời khai của các nghi can cho biết, đêm 2-7 Hữu Thị Xuân (tên nạn nhân được thay đổi), SN 1999, ở thị trấn Giá Rai, huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu có uống rượu với La, Út và Vi. Sau đó cả nhóm gồm 3 nam và 1 nữ rủ nhau ngủ lại tại ấp Nguyễn Điền, xã Vĩnh Hưng A, huyện Vĩnh Lợi. Do không có chỗ ngủ, 3 nam thanh niên nằm chung giường với Hữu Thị Xuân.
Trong đêm, 3 gã trai mới lớn nảy sinh ý định làm chuyện người lớn. Khi biết 3 bạn nhậu ý định giở trò thì Xuân đồng ý giao cấu với cả 3 người. Sau đó cả 3 thanh niên lần lượt giao cấu với cô bé Hữu Thị Xuân.
Sự việc sau đó bị gia đình Xuân phát hiện và tố cáo đến công an địa phương. Bước đầu La, Út và Vi thừa nhận hành vi giao cấu với cô bé Hữu Thị Xuân. Cơ quan công an đang tiếp tục điều tra làm rõ.
Vấn đề cần tranh luận: 3 thanh niên này được sự đồng ý của nạn nhân, thậm chí bị quyễn rũ, có phạm tội không? Nếu phạm tội thì phạm tội theo tội danh nào, bị pháp luật xử lý ra sao?
Ý kiến bạn đọc
Các nghi can bị oan
Trong hoàn cảnh các em đều là thanh niên, trong điều kiện ngủ chung một giường, dễ nảy sinh dục vọng. Tuy nhiên cần phải xác định: Tội phạm sẽ không xảy ra nếu em Hứa Thị Xuân không đồng thuận quan hệ tình dục. Đó là điều kiện cần để vụ án có thể xảy ra. Chính vì vậy phần lỗi cần xác định, trước hết thuộc em Hứa Thị Xuân.
Các em lại đều sống tại những vùng sâu vùng xa nên hiểu biết về mặt pháp luật còn non kếm. Vì vậy, cần coi các em có hành vi phạm tội trong trường hợp bị động, bị kích thích. Không nên truy tố các nghi can. Gia đình các em cần có sự giáo dục nghiêm khắc với các em, đặc biệt trường hợp Hứa Thị Xuân. Em gái mới 15 tuổi nhưng đã đi uống rượu với các bạn trai, ngủ chung bừa bãi, đồng ý quan hệ tình dục với nhiều người, là những hành vi rất xấu, vi phạm đạo đức.
Vũ Đức Phúc (Phường 4 TP Bạc Liêu)
Cần điều tra rõ về sự đồng thuận
Theo đúng nội dung vụ án, sau khi uống rượu xong, các nghi can về ngủ cùng một nơi. Trong bối cảnh 3 nam thanh niên cùng nảy ra ý quan hệ tình dục với một em gái nhỏ, em gái thuộc vị thế yếu hơn, tất nhiên không thể không đồng thuận cho quan hệ tình dục được.
Vì vậy, mặc dù là đồng thuận, nhưng cần điều tra rõ, sự đồng thuận này có trái ý muốn của em Hứa Thị Xuân không? Nếu đây là giao cấu trái ý muốn của nạn nhân, các nghi can sẽ bị truy tố theo điều 112 Bộ luật Hình sự, tội Hiếp dâm trẻ em: Người nào hiếp dâm trẻ em từ đủ mười ba tuổi đến dưới mười sáu tuổi, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm. Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng, gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị xử phạt đến tù chung thân hoặc tử hình.
Vũ Văn Long
(huyện Long Hồ tỉnh Vĩnh Long)
Cần giảm nhẹ hình phạt cho các nghi can
Các nghi can khi nảy ra ý định quan hệ tình dục với em Hứa Thị Xuân đều có hỏi ý kiến và được em Hứa Thị Xuân đồng ý quan hệ tình dục. Tất nhiên, mọi hành vi quan hệ với trẻ em đều là hành vi phạm tội nhưng cần lưu ý, đây là trường hợp đồng thuận, mặt khác, trẻ gái ngày càng trưởng thành sớm, có thể cả 3 nghi can đều không biết tuổi thật của em Hưa Thị Xuân.
Vì vậy cần xem xét những yếu tố giảm nhẹ, phạm tội do không biết tuổi thật của nạn nhân và có sự đồng thuận và cả đồng lõa của nạn nhân để giảm nhẹ hình phạt cho các nghi can. Mặt khác, có thể em Hứa thị Xuân đã trên 16 tuổi và như vậy, vụ án sẽ có những diễn biến khác. Tuy nhiên, cũng cần cảnh báo về tình trạng thiếu giáo dục của trẻ em các vùng sâu vùng xa. 3 em cùng quan hệ tình dục với một em gái trong đêm mà không thấy xấu hổ, không thấy mình phạm tội. Các gia đình và các tổ chức xã hội ở địa phương cần xem lại trách nhiệm của mình.
Thạch Thị Phi
(Huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu)
Giao cấu với trẻ em hay là hiếp dâm?
Trong vụ án án 3 nghi can đã thực hiện hành vi giao cấu với em Xuân là đã rõ. Tuy nhiên để truy tố 3 nghi can trên về tội giao cấu với trẻ em hay hiếp dâm trẻ em thì cơ quan cần phải làm rõ xem có đúng là có sự thuận tình của em Xuân để 3 nghi can này thực hiện hành vi hay không. Nếu đúng có sự thuận tình thì 3 nghi can sẽ bị khởi tố về tội giao cấu với trẻ em, còn nếu cưỡng bức, hoặc lợi dụng việc em Xuân thiếu hiểu biết, cũng có thể uống rượu say để thực hiện hành vi giao cấu thì phải bị truy tố về tội hiếp dâm trẻ em.
Minh Thái
(Đông Hà – Quảng Trị)
Bình luận của luật sư
Loại những mô tả các điều kiện để xảy ra vụ án, theo đúng nội dung vụ án, chúng ta nhận thấy có một hành vi của 3 nghi can Đỗ Văn La, Nguyễn Văn Út và Phan Hữu Vi có dấu hiệu phạm tội. Đó là hành vi giao cấu với em Hữu Thị Xuân. Nếu xét về tuổi, em Hữu Thị Xuân sinh năm 1999, có dấu hiệu chưa đủ 16 tuổi. Theo quy định pháp luật, phân biệt theo lứa tuổi: dưới 16 tuổi (trẻ em) và trên 16 tuổi đến dưới 18 tuổi (người chưa thành niên).
Như vậy, em Hứa Thị Xuân có thể coi là trẻ em. Giao cấu với trẻ em là một tội nghiêm trọng. Như vậy cả 3 nghi can có thể đã phạm tội theo điều 115 Bộ luật Hình sự với tội danh Giao cấu với trẻ em. Tuy nhiên, để làm rõ, chúng ta cần đối chiếu những hành vi của 3 nghi can này với các quy định của điều luật.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 115 Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định về tội Giao cấu với trẻ em: “Người nào đã thành niên mà giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 1 - 5 năm”. Xét theo quy định này, người bị xử lý hình sự phải thỏa mãn 2 điều kiện: Thứ nhất, phải là người thành niên, tức là từ đủ 18 tuổi trở lên. Thứ hai, có năng lực chịu trách nhiệm hình sự.
Chính vì có yếu tố cả hai tự nguyện nên mới được xem xét việc truy tố hình sự về tội Giao cấu với trẻ em. Vì đây là nhóm tội phạm đặc biệt, chỉ cần người phạm tội có hành vi giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là đã cấu thành tội phạm. Còn nếu không có yếu tố tự nguyện thì đã bị truy tố về tội Hiếp dâm trẻ em. Trong trường hợp này, cả 3 nghi can đã giao cấu với Hứa Thị Xuân. Ba nghi can này có thể bị truy tố tội giao cấu với trẻ em nếu Hứa Thị Xuân cũng khai nhận với cơ quan điều tra rằng tất cả đều tự nguyện khi quan hệ tình dục.
Cần lưu ý một điều, em Hứa Thị Xuân sinh năm 1999, đến thời điểm xảy ra vụ án là trên 15 tuổi và không loại trừ khả năng em Xuân đã đủ 16 tuổi. Việc xác định tuổi của người bị tội phạm tác động được coi là trẻ em là một yêu cầu bắt buộc hết sức quan trọng của các cơ quan tiến hành tố tụng. Điều 12 Thông tư liên tịch số 01/2011 hướng dẫn tỉ mỉ về cách xác định tuổi của người bị hại là người chưa thành niên.
Quá trình chứng minh tuổi của người bị tội phạm xâm hại là trẻ em có thể bao gồm: bản sao giấy khai sinh, nếu không có giấy khai sinh thì phải có các tài liệu chứng minh là người chưa đến 16 tuổi. Thậm chí có những trường hợp đã có giấy khai sinh rồi nhưng vẫn chưa khẳng định được tuổi chính xác của người bị tội phạm xâm hại thì cần phải có sự giám định nếu có một trong các bên yêu cầu giám định tuổi hoặc khiếu nại về tuổi của nạn nhân; vì có những trường hợp tuy đã có giấy khai sinh nhưng vẫn chưa chính xác về tuổi của người bị tội phạm xâm hại, làm cho việc xét xử vụ án không sát thực và không đúng đắn.
Xác định tuổi của người bị hại thì theo nguyên tắc: Nếu không biết ngày sinh thì lấy ngày đầu tháng, nếu không biết tháng sinh thì lấy tháng đầu của năm. Như vậy quyền lợi của người bị hại sẽ được đảm bảo. Trong mọi trường hợp, nếu không xác định được năm sinh thì các cơ quan tiến hành tố tụng phải giám định tuổi của người chưa thành niên.
Như vậy, nếu em Hứa Thị Xuân chưa đủ 16 tuổi, dù thiếu 1 ngày, các nghi can cũng sẽ bị truy tố theo tội danh Giao cấu với trẻ em. Nếu em Hứa Thị Xuân đủ 16 tuổi, và việc giao cấu là thuận tình, các nghi can sẽ không phạm tội, vì pháp luật không truy cứu sự thuận tình giao cấu của người trên 16 tuổi. Thêm nữa, quy định pháp luật về tội danh Giao cấu với trẻ em chỉ rõ, tội phạm này hoàn thành khi có sự giao cấu, còn nếu chưa có hành vi giao cấu, các nghi can có thể bị truy tố theo tội: Dâm ô với trẻ em (theo điều 116 Bộ luật Hình sự).
Theo sự phân tích trên, nếu cả 3 nghi can Đỗ Văn La, Nguyễn Văn Út và Phan Hữu Vi đều có năng lực chịu trách nhiệm hình sự và đã có hành vi giao cấu với em Hứa Thị Xuân, nếu xác định em Hứa Thị Xuân chưa đủ 16 tuổi, các nghi can này có thể bị truy tố theo điều 115 Bộ Luật Hình sự: Người nào đã thành niên mà giao cấu với trẻ em đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng có thể bị phạt tù đến 15 năm. Mặc dù có sự đồng thuận, có sự quyến rũ hoặc quan hệ yêu đương, điều 115 khẳng định mọi trường hợp giao cấu với trẻ em đều phạm tội.
Cần lưu ý, các quyền và nghĩa vụ của người chưa thành niên là người bị hại cũng là quyền và nghĩa vụ của người bị hại quy định tại Điều 51 BLTTHS. Tuy nhiên, do đây là đối tượng được bảo vệ đặc biệt nên ngoài việc người chưa thành niên tham gia tố tụng với tư cách là người bị hại thì người đại diện hợp pháp của họ cũng được tham gia tố tụng như người bị hại chưa thành niên. Do đó, việc lấy lời khai của người chưa thành niên, đặc biệt là trường hợp họ có nhược điểm về thể chất, tâm thần hoặc ở độ tuổi từ 14 đến dưới 16 tuổi thì buộc phải có mặt của người đại diện hợp pháp của họ.
Luật sư Nguyễn Văn Hướng
(Đoàn Luật sư Hà Nội)
