Bài I: Cú “nước rút” thành công hơn mong đợi

Dấu ấn cấp ủy Đảng trong đột phá cấp sổ đỏ ở Hà Nội

ANTD.VN - LTS: Vài năm gần đây, công tác cải cách hành chính của thành phố Hà Nội đã có nhiều khởi sắc. Một trong những lĩnh vực có nhiều đột phá nhất là công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Tới 30-6-2017, Hà Nội là địa phương đi đầu cả nước trong công tác cấp sổ đỏ, hoàn thành đúng hạn kế hoạch của Quốc hội, Chính phủ giao. Thành tựu này có được là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao, liên tục của các cấp ủy Đảng, từ thành phố tới các sở ngành, quận huyện.

Tối giản thủ tục, giấy tờ, Hà Nội đẩy tốc độ cấp sổ đỏ lên rất cao

9h sáng, bộ phận tiếp nhận hồ sơ của Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội đã kín chỗ ngồi. Đa số người tới làm thủ tục ngồi chờ tới lượt trong trật tự. Tuy nhiên, phía trong, một người phụ nữ lớn tuổi có dắt theo cháu nhỏ chừng 2 tuổi đang to tiếng với vị cán bộ tiếp dân. 

Đại khái, người phụ nữ phàn nàn về thủ tục hành chính khi làm sổ đỏ quá nhiêu khê, khó hiểu, buộc người dân phải làm những giấy tờ không cần thiết… Vị cán bộ kiên nhẫn, nhỏ nhẹ giải thích với người phụ nữ tới lần thứ ba về vấn đề phát sinh thì người phụ nữ mới nhẹ giọng: “Thế anh bảo tôi bây giờ phải làm thế nào?”. Lại thêm một lần hướng dẫn, giải thích rằng “sổ đỏ đã làm xong rồi, bác cần làm thêm giấy này là được nhận…” thì người phụ nữ mới yên tâm đứng lên ra về…

Tăng tốc qua “núi việc” để về đích

Cho biết những trường hợp tương tự không quá hiếm, ông Lê Thanh Nam, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội cho biết, càng sát thời hạn 30-6-2017 (mốc thời gian Hà Nội phải cơ bản hoàn thành cấp sổ đỏ lần đầu cho các thửa đất đủ điều kiện) thì số hồ sơ xét cấp sổ đỏ cần giải quyết lại đều thuộc diện khó xử lý, hồ sơ phức tạp, nguồn gốc sử dụng đất do vi phạm pháp luật hoặc có tranh chấp, khiếu kiện... 

“Đến 31-8-2017, theo kết quả rà soát bổ sung của các quận, huyện, thị xã, tổng số thửa đất trên địa bàn cần cấp sổ đỏ và đăng ký kê khai phát sinh thêm 94.841 thửa. Số này phát sinh do các hộ mới chia tách thửa đất trong quá trình kê khai, đăng ký; giao đất dịch vụ; các thửa đất mới hình thành trong các dự án phát triển nhà ở… 

Đến giữa tháng  9-2017, trong số các trường hợp mới phát sinh kể trên đã cấp được 76.499/94.841 thửa, đạt tỷ lệ 80,66%. Số còn lại sẽ cấp tiếp từ nay tới 31-12-2017. Đây là việc phải tiếp tục làm ráo riết chứ không có chuyện sau          30-6-2017 cơ bản cấp xong các trường hợp đã đăng ký rồi thì chùng xuống, không làm mạnh nữa…” 

Ông Nguyễn Trọng Đông, Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội

Chỉ qua một trường hợp cụ thể nêu trên đã thấy phức tạp như vậy, đủ hiểu khối lượng công việc đồ sộ mà ngành tài nguyên và môi trường và các quận, huyện, thị xã của Hà Nội đã phải giải quyết trong khoảng thời gian 5 tháng vừa qua để cấp sổ đỏ và giấy xác nhận đăng ký kê khai lần đầu cho gần 300.000 hồ sơ, bằng 20% tổng số sổ đỏ đã cấp từ mấy chục năm qua.

Cụ thể, thống kê ở thời điểm 30-3-2017, tổng số thửa đất trên địa bàn Hà Nội là 1.551.591 thửa. Trong đó, thành phố đã cấp sổ đỏ được 1.299.852 thửa; số thửa đủ điều kiện cấp sổ đỏ lần đầu là 55.658 thửa; số không đủ điều kiện phải tiến hành kê khai đăng ký đất đai là 196.441 thửa. Tới ngày 30-6-2017, thành phố đã cấp được sổ đỏ cho 1.320.206/1.355.510 thửa đủ điều kiện, đạt 97,4%; cấp giấy xác nhận đăng ký kê khai lần đầu được 196.441/196.441 thửa, đạt 100%. Tới ngày 31-8-2017, thành phố đã cấp sổ đỏ và kê khai đăng ký đất đai lần đầu cho tất cả 1.551.591 thửa, đạt tỷ lệ 100%. 

Đó là chưa kể, trong khoảng thời gian trên, các đơn vị liên quan còn xét cấp, đăng ký biến động hàng trăm nghìn sổ đỏ khác cho căn hộ tại dự án phát triển nhà; căn hộ tái định cư; đất nông nghiệp sau dồn điền đổi thửa; đất của doanh nghiệp, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng... 

Mạnh tay bỏ rào cản quy trình, thủ tục

Nhìn lại cú “nước rút” về đích ngoạn mục vừa qua, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cho biết, thực tế, từ năm 2016, hệ thống Văn phòng Đăng ký đất đai và Phòng TN-MT quận, huyện, thị xã đã quá tải. Thế nên, nếu không có những chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ và toàn diện từ Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội thì không xử lý hết được các hồ sơ tồn đọng. 

Nội dung cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục là ưu tiên hàng đầu để có thể tăng tốc cấp sổ đỏ cho người dân, doanh nghiệp. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo thành phố, Sở   TN-MT Hà Nội đã yêu cầu hệ thống Văn phòng Đăng ký đất đai rút gọn tối đa các quy trình, thủ tục liên quan tới cấp sổ đỏ.

Thực tế, có những thủ tục đã cắt giảm 30-50% thời gian giải quyết. Đơn cử, quy trình cấp sổ đỏ cho nhà dự án theo quy định là 30 ngày. Nhưng theo chỉ đạo của Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội Nguyễn Trọng Đông, thời gian cấp sổ đỏ lần đầu cho nhà dự án rút xuống còn 14 ngày, giảm khoảng 54% so với quy định hiện hành.  

Làm thế nào để bớt được 16 ngày? Đơn giản là tất cả các khâu trong quy trình đều phải rút ngắn thời gian giải quyết. Ứng dụng công nghệ thông tin thay vì làm thủ công, nhiều công đoạn xử lý hồ sơ được số hóa. Cùng đó, thành phần hồ sơ, các loại giấy tờ liên quan cũng được bỏ bớt, tận dụng tối đa tư liệu của các ngành giúp giải quyết hồ sơ nhanh nhất.

Cán bộ thụ lý phải tự khai thác kho dữ liệu để hoàn thành hồ sơ, đảm bảo tính chính xác chứ không bắt người dân làm thêm thủ tục. Ngoài ra, liên thông giữa 3 ngành (Sở TN-MT, Cục Thuế Hà Nội và Kho bạc Nhà nước) đã rút thêm được đáng kể thời gian xử lý hồ sơ, bớt số lần đi lại cho người dân. 

“Hà Nội đã cải tiến các quy trình, thủ tục cấp sổ đỏ đối với nhà dự án đến mức tối đa. Cụ thể, không phải chờ đợi chủ đầu tư các dự án, người dân có thể trực tiếp mang hồ sơ tới nộp cơ quan quản lý để yêu cầu làm sổ đỏ. Sau đó, cơ quan quản lý sẽ làm việc với chủ đầu tư để làm thủ tục. Tóm lại, để tăng tốc cấp sổ đỏ, phần việc khó sẽ do cơ quan quản lý giải quyết”.

Ông Lê Thanh Nam, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội

Những quyết định cắt giảm như trên tạo ra sức ép rất lớn với ngành TN-MT và các quận, huyện. Đối mặt với khối lượng công việc khổng lồ, hệ thống Văn phòng Đăng ký đất đai và các quận, huyện phải tập trung hết nguồn lực, từ con người tới trang thiết bị… dồn toàn lực cho cấp sổ đỏ. “Thứ bảy, chủ nhật chưa hết việc thì tất cả phải đi làm, không có ngày nghỉ” - ông Lê Thanh Nam nhớ lại. 

Nhanh nhưng không sai sót

Cùng với việc đẩy tiến độ lên gấp nhiều lần, số lượng hồ sơ phải xử lý rất lớn nhưng việc không để xảy ra hiện tượng tiêu cực, khiếu nại, tố cáo... gây bức xúc cũng được xem là thành tích lớn trong giai đoạn vừa qua. Ngay trước “cao điểm”, lãnh đạo Sở TN-MT Hà Nội còn tự tin tuyên bố: “Cò” môi giới làm sổ đỏ ở Hà Nội đã thất nghiệp! Tất cả đã minh bạch, rõ ràng thì tại sao người dân phải qua “cò”, xin mời cứ tới cơ quan Nhà nước nộp hồ sơ” - lãnh đạo Sở TN-MT kêu gọi.

“Với tính chất phức tạp của công việc thì không thể đảm bảo 100% trường hợp đều trôi chảy nhưng chúng tôi đã chỉ đạo làm sao hạn chế tới mức thấp nhất bức xúc có thể xảy ra… Tiến độ là quan trọng, sức ép rất lớn nhưng không thể xử lý hồ sơ vội vã hoặc làm sai. Tất cả đều phải đúng quy định của pháp luật, không được phép làm tắt, làm ẩu để lấy thành tích, càng không cho phép nhân dịp này để vòi vĩnh, nhũng nhiễu...” - ông Nguyễn Trọng Đông nhấn mạnh.