Không đổi mới, lợi thế sân nhà, ảnh nghệ thuật Việt Nam vẫn đoạt giải cao

ANTD.VN - Có 2 thành viên giám khảo là người nước ngoài, Hội đồng nghệ thuật Cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế 2017 chủ yếu vẫn là người Việt chấm cho người Việt. Do vậy, tính nghệ thuật của những bức ảnh mấy chục năm nay vẫn thế và lạ ở chỗ nó vẫn đoạt giải cao?

Không đổi mới, lợi thế sân nhà, ảnh nghệ thuật Việt Nam vẫn đoạt giải cao ảnh 1Tác phẩm “Phụ nữ Thái” của tác giả Vũ Duy Bội đoạt giải Vàng FIAP chủ đề “Chân dung”

Chấm ảnh theo “gu”

Hệ thống chấm giải của Cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế 2017 đã được cải tiến rõ rệt như: Chấm online rồi trình chiếu trên màn hình lớn suốt quá trình tuyển chọn, đã làm những người dự thi cảm thấy yên lòng với tính khách quan, minh bạch.

Việc thiên vị hầu như bị loại bỏ trước nghi án về một sự ưu ái nào đó dành cho các tác giả Việt Nam. Dẫu vậy, một phong cách ảnh Việt Nam đã “định hình” như gam màu nâu đậm trong các sáng tác về con người và cuộc sống, cụ già in hằn dấu ấn thời gian, cô gái dân tộc gùi củi về nhà… không khó để những người làm lâu năm trong lĩnh vực nhiếp ảnh nhận ra.

Vì thế, các bức ảnh đoạt giải cao của Việt Nam tại sân chơi quốc tế lần này thực sự chưa thuyết phục được người xem, đầy tính toán mà thiếu đi cảm xúc trong từng khuôn hình. Ảnh dẫu đẹp nhưng lại khó lưu lại trong tâm trí người xem. 

Đúng hơn, đó là lối chấm ảnh theo “gu” rất khó từ bỏ. Dù có đến 2 thành viên là người nước ngoài được chia cho 4 Hội đồng nghệ thuật: Tự do, chân dung, đời thường và phong cảnh nhưng các bức ảnh chưa đi tới tận cùng cảm xúc của các nhà nhiếp ảnh Việt Nam vẫn nhận được phiếu bầu cao.

Trong khi đó, “gu” ảnh của mỗi thành viên giám khảo lại khác nhau. Theo nhà nhiếp ảnh Hoàng Thế Nhiệm “Số giám khảo có cái nhìn đương đại rất ít hoặc không có nên vấn đề trùng lặp giống nhau so với các cuộc thi thuộc hệ thống FIAP là có thật. Hơn thế, với số lượng ảnh nhiều mà thời gian quyết định lại rất ngắn nên sai sót chắc chắn sẽ có”. 

Dẫu vậy, ông Vũ Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam cho rằng, đây là lần tổ chức thành công bởi số lượng ảnh quốc tế tham dự đông đảo hơn hẳn các lần tổ chức khác. Nhưng ông cũng thừa nhận, nếu như cuộc thi này có thêm các thành viên giám khảo nước ngoài thì cái nhìn sẽ càng khách quan và đa dạng hơn.

Với một sân chơi rộng lớn như cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế lần thứ 9 có sự tham dự của gần 40 quốc gia trên thế giới, thành viên Ban giám khảo lại chỉ có 2 người nước ngoài rõ ràng đã bộc lộ lợi thế sân nhà của Việt Nam. Nên thành tích đạt được của các nhà nhiếp ảnh Việt Nam lần này dù vang dội nhưng cũng chưa nên vội mừng. 

Không đổi mới, lợi thế sân nhà, ảnh nghệ thuật Việt Nam vẫn đoạt giải cao ảnh 2 Tác phẩm “Phụ nữ Hà Nhì” của tác giả Vũ Quang Ngọc đoạt giải Khuyến khích FIAP chủ đề “Đời thường”

Để không bị tụt hậu

Khi được đặt cạnh các bức ảnh của nước ngoài đoạt giải tại cuộc thi lần này, ai cũng có thể nhận thấy điểm yếu của nhiếp ảnh Việt. Đó là sự hiền lành trong cách nghĩ và góc nhìn. Nhà nhiếp ảnh Lý Hoàng Long, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật của chủ đề Tự do thẳng thắn cho biết: “Các tác giả trong nước cạnh tranh với nhau mới quyết liệt bởi ảnh trùng lặp nhiều quá, rất thiếu những cách nhìn khác, những góc máy mới. Còn nếu đem so sánh với các tác giả nước ngoài rõ ràng, chúng ta thua họ về chiến lược và góc nhìn”. 

Trong khi đó, các tác giả nước ngoài khi tham dự có sự đầu tư chỉn chu, xem ảnh là thấy sự đột biến. Họ hầu như không bị trùng lặp lại ảnh của nhau. Do vậy, dù Việt Nam có 800 ảnh dự thi, nước ngoài có 300 ảnh nhưng lượng ảnh đoạt giải và chọn treo của Việt Nam và các tác giả quốc tế lại tương đương nhau với tỉ lệ 1:1. Nhà nhiếp ảnh Đồng Đức Thành, thành viên Hội đồng nghệ thuật Phong cảnh cho rằng: “Ảnh Việt hơi hiền, chưa có táo bạo lắm! Đất nước ta có nhiều cảnh đẹp, cái thiếu của các nhà nhiếp ảnh Việt nằm ở tư duy, không phải vấn đề kỹ thuật”. Trong khi ấy, nhà nhiếp ảnh Lý Hoàng Long lại cho rằng, các tay máy cần đi nhiều, xem nhiều và học hỏi nhiều hơn để không bị tụt hậu.  

Cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế lần thứ 9-2017 do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức có sự tham gia của 11.448 tác phẩm của 958 tác giả thuộc 36 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới gửi đến tham dự. Các tác phẩm đoạt giải và chọn treo đang diễn ra tại Trung tâm Lưu trữ và Triển lãm ảnh nghệ thuật quốc gia.